• Πίνακες 1 Ποσοστό των κομμάτων στις Βουλευτικές εκλογές 2000 στους ΟΤΑ της Α' Θεσσαλονίκης και στα διαμερίσματα του Δήμου Θεσσαλονίκης
• Πίνακας 2 Ποσοστό των συνδυασμών στις Νομαρχιακές εκλογές 2002 στους ΟΤΑ της Α' Θεσσαλονίκης και στα διαμερίσματα του Δήμου Θεσσαλονίκης

 

Από τα πλέον ζητούμενα της παρακολούθησης των εκλογικών αποτελεσμάτων είναι η προσπάθεια να επισημανθούν περιοχές που «φαίνεται» να αποτυπώνουν τους ίδιους συσχετισμούς με το τελικό αποτέλεσμα. Είναι κοινά παραδεκτό ότι δεν εξελίσσεται με τους ίδιους όρους ο πολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ των κομμάτων σε όλες τις εκλογικές ενότητες (εκλογικές περιφέρειες, ΟΤΑ), είναι γνωστό ότι η δύναμη κάθε κόμματος παρουσιάζει διακυμάνσεις κατά περιοχή γεγονός που έχει να κάνει με την κοινωνική σύνθεση, την τοπική εκλογική ιστορία και τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περιοχής. Ιδιαίτερα παρουσιάζουν ενδιαφέρον οι αλλαγές που παρουσιάζονται από εκλογές σε εκλογές γιατί συνδέονται με θέματα όπως είναι η «εθνικοποίηση της ψήφου» δηλαδή η ομοιόμορφη συμπεριφορά σε όλες τις περιοχές, «η κομματική πίστη» δηλαδή ο βαθμός συγκράτησης των ψηφοφόρων κάθε κόμματος και άλλα αντίστοιχα. Φυσικά παρουσιάζει ενδιαφέρον η επισήμανση των «κάστρων» κάθε κόμματος, περιοχών δηλαδή που εμφανίζει τη μεγαλύτερη δύναμη του όπως επίσης και των περιοχών που εμφανίζει τη μικρότερη δύναμη του, οι αντιπροσωπευτικές περιοχές για αυτό, εκεί δηλαδή που πλησιάζει ποσοστιαία τη δύναμη του στη χώρα. Οι υπολογισμοί αυτοί, γίνονται με σύνθετες στατιστικές τεχνικές και αφορούν γενικότερα χαρακτηριστικά του εκλογικού ανταγωνισμού (μετακινήσεις, αποτελέσματα, συσπειρώσεις, αλλαγές) ενώ κατά καιρούς έχουν προταθεί δείκτες που αποτυπώνουν το βαθμό «εθνικοποίησης», «κομματικής πίστης», «ομοιομορφίας» κ.λ.π.

Χάριν απλότητας επιλέξαμε να παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα των Βουλευτικών Εκλογών 2000 στους ΟΤΑ της Α' Θεσσαλονίκης και στα διαμερίσματα του Δήμου Θεσσαλονίκης (πίνακας 1) και να υπολογίσουμε μια απλή απόσταση από το συνολικό αποτέλεσμα της Α' Θεσσαλονίκης ώστε να επισημανθούν ενδεχόμενες περιοχές που παρουσιάζουν «αντιπροσωπευτικά» αποτελέσματα. Η Α' Θεσσαλονίκης θεωρείται μια από τις εκλογικές περιφέρειες που παρουσιάζουν «όμοια» συμπεριφορά με το σύνολο της χώρας. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη παρουσιάζει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με το μέσο όρο της χώρας, όσον αφορά την κλαδική κατανομή του εργατικού δυναμικού, το μορφωτικό επίπεδο των κατοίκων, τις οικονομικές δραστηριότητες, την εξέλιξη της σε σχέση με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Παράλληλα, θεωρείται «πιστή» κομματικά περιφέρεια -παρουσιάζει δηλαδή μικρότερες μετακινήσεις μεταξύ κομμάτων και μεγαλύτερες συσπειρώσεις- κυρίως λόγω του προσωπικού δυναμικού των δύο μεγαλύτερων κομμάτων.

Έτσι στις βουλευτικές 2000 μικρότερη απόκλιση παρουσίαζαν ο Δήμος Αμπελοκήπων, το Γ και το Δ δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Θεσσαλονίκης που έδιναν αποτελέσματα κοντά στο αποτέλεσμα της Α' Θεσσαλονίκης αλλά και της χώρας.

Οι προηγούμενες Νομαρχιακές εκλογές έγιναν με αναθεωρημένους εκλογικούς καταλόγους (στην ουσία με καταλόγους φτιαγμένους από την αρχή) με αποτέλεσμα την αλλαγή τόπου ψηφοφορίας τόσο μεταξύ εκλογικών περιφερειών όσο και μεταξύ δήμων μέσα στην ίδια περιφέρεια και δημοτικών διαμερισμάτων στον ίδιο Δήμο. Ήταν μια ευκαιρία ώστε πολίτες που κατοικούσαν πολλά χρόνια σε μια περιοχή να «μεταφέρουν» πιο κοντά στη κατοικία τους τα εκλογικά τους δικαιώματα που ταυτίστηκαν με την εγγραφή στον ΟΤΑ. Προφανώς, αυτό που θα έπρεπε να ήταν αυτονόητο, αφού έτσι ο πολίτης μπορεί να συμμετέχει στο επίπεδο αποφάσεων που τον αφορούν, ως δημότης του δήμου κατοικίας του, για χρόνια αποτελούσε ζητούμενο, είτε γιατί οι εκλογές συνδέονταν με την επίσκεψη στη γενέθλια γη, είτε γιατί υπήρχε αδιαφορία για τη ρύθμιση γραφειοκρατικών θεμάτων «μεταφοράς των εκλογικών δικαιωμάτων», είτε γιατί υπήρχαν προσωπικές ή οικογενειακές δεσμεύσεις στον τοπικό βουλευτή. Με την αλλαγή των εκλογικών καταλόγων υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο περίπου οι μισοί πολίτες άλλαξαν τόπο ψηφοφορίας μετακινούμενοι από εκλογική περιφέρεια σε εκλογική περιφέρεια, από ΟΤΑ σε ΟΤΑ μέσα στην εκλογική περιφέρεια και από διαμέρισμα σε διαμέρισμα. Η αλλαγή είναι ακόμη μεγαλύτερη αν συνυπολογιστεί ότι καταργήθηκε η διαίρεση σε ενορίες και αντικαταστάθηκε από τη διαίρεση σε εκλογικά διαμερίσματα. Η επαναχάραξη των ορίων αφορούσε σε πολλές περιπτώσεις την εξ΄ αρχής χάραξη εκλογικών διαμερισμάτων (όπως στο Δήμο Συκεών ) ή την ένωση ή τη διάσπαση ενοριών (όπως στο δήμο Θεσσαλονίκης, όπου η ενορία Αναλήψεως διασπάστηκε σε τρία εκλογικά διαμερίσματα και μικρές ενορίες του Α διαμερίσματος ενώθηκαν σε εκλογικά διαμερίσματα). Το αποτέλεσμα είναι να αλλάξει -πιθανόν σε μεγάλο βαθμό- το εκλογικό σώμα κάθε περιοχής και να μην έχει ίσως αξία η προσπάθεια εξαγωγής συμπερασμάτων από την εκλογική ιστορία των περιοχών.

Έτσι δίνουμε παρακάτω (πίνακας 2) το ποσοστό των συνδυασμών που συμμετείχαν στις Νομαρχιακές εκλογές που μπορεί να θεωρηθεί ότι πλησιάζουν τις συνθήκες ανταγωνισμού των βουλευτικών εκλογών.

Ο Εύοσμος, το Γ και το Δ δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Θεσσαλονίκης και η Τριανδρία πλησιάζουν το αποτέλεσμα των Νομαρχιακών εκλογών στην Α' Θεσσαλονίκης.

Φυσικά είναι ιδιαίτερα αυθαίρετο να θεωρήσουμε ότι και στις επόμενες εκλογές ο πολιτικός ανταγωνισμός θα εξελιχθεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που εξελίχθηκε στις προηγούμενες, όπως και ότι αρκεί μια παράμετρος για να βγάλουμε γενικά συμπεράσματα. Η αναζήτηση εκλογικών ενοτήτων που προσομοιάζουν στη συμπεριφορά τους με την συμπεριφορά γενικότερων ενοτήτων αποτελεί είτε μια αναγκαιότητα για την αναζήτηση αντιπροσωπευτικών συμπαγών περιοχών είτε μια αναγκαιότητα για την σχολιασμένη παρακολούθηση των μεγεθών. Η αναζήτηση αυτή υποστηρίζεται από δειγματοληπτικές και άλλες έρευνες ανάλυσης. Προφανώς η αναλυτική παρουσίαση των διαδικασιών αυτών ξεπερνά τα όρια του σημειώματος αυτού. Πρέπει βέβαια να τονιστεί ότι υπάρχουν παραδείγματα απόλυτης επιτυχίας αλλά και αποτυχίας. Παραδοσιακά ένα μικρό χωριό σε μια μικρή πολιτεία των ΗΠΑ έδινε το αποτέλεσμα των εκλογών για τον Πρόεδρο. Μέχρι τις προηγούμενες εκλογές..

Επιλογές περιήγησης: Αρθρα του καθ. κ. Θεόδωρου Χατζηπαντελή >  Aρθρα στον Αγγελιοφόρο